طرح درختی در فرش دستبافت

طرح درختی یکی از معروف‌ترین و کهن‌ترین طرح‌ها در فرش دستبافت ایرانی است. این طرح را می‌توان در بسیاری از آثار کهن ایرانی مشاهده کرد. سنگ نگاره‌هاي کهن، حجاري‌هاي تخت‌جمشید، پارچه‌ها، مینیاتورها و سفال‌هاي ادوار گوناگون تاریخی.

این طرح در میان دیگر نقوش سنتی، دارای قداست و ارزش والایی بوده است. برخی معتقدند این قداست به این دلیل است که درخت، نمادی از زندگی است و برخی گفته‌اند در ایران باستان، درخت نمادی از جایگاه خداوند و یا خود خداوند بوده است.

ویژگی‌ها

به‌طورکلی، اساس طراحی فرش ایرانی را شاخه و برگ تشکیل می‌دهد؛ از همین رو در طرح‌های موسوم

به درختی، تلاش بر این است که تشابه به‌وجود آمده، در ارتباط با طبیعت حفظ شود.

در بسیاری از طرح‌های درختی، ترکیب اصلی را درخت و درختچه‌های کوچک و بزرگ تشکیل می‌دهند. درخت در این طرح، در اکثر موارد به شکل انفرادی است و در برخی موارد با سایر اجزا ترکیب می‌شود.

در طرح درختی، درخت نقش اصلی را دارد. این درخت در یک نوع و اندازه نیست بلکه در انواع و اندازه‌های مختلف وجود دارد. گاهی در متن به عنوان طرح اصلی به‌کار می‌رود و گاهی نیز در حاشیه است و در حقیقت مکملی است برای طرح‌های اصلی. گاهی هم درخت تمام متن فرش را احاطه می‌کند.

طرح درختی در برخی از موارد دارای میوه است و در بعضی دیگر فاقد آن. گاهی شاهد حضور درخت در داخل گلدان هستیم و در بعضی طرح‌ها نیز گلدان وجود ندارد.

درختانی که در این طرح مورد استفاده قرار می‌گیرند شامل درخت سرو، کاج، بید مجنون و سایر درختانی است که گل و میوه دارند.

هریک ازاین درختان بیانگر نمادی خاص است. اگر در طرح، درخت سرو به‌کاربرده شود، نشانگر بلند‌‌قامتی و ایستادگی است، بید مجنون سر در گریبان فروبردن، و مقصود از گردو نیز طول عمر زیاد است.

برای دیدن انواع طرح فرش کلیک کنید!

تاریخچه

اگرچه استفاده از طرح درخت در هنر ایرانی به دوران باستان برمی‌گردد، اما پیدایش و کاربرد آن در فرش و قالی، متعلق به دوران صفویه است.

در دوران صفویه با استفاده از نقش ترنج و تصویر حیوانات و اشکال درختان و بوته‌ها، طرح جدیدی در نقش قالی ابداع شد که به نام طرح درخت و بوته معروف شد.

انواع طرح درختی

همان‌طور که می‌دانید طرح درختی در فرش دستبافت دارای یک شکل و یک طرح نیست بلکه انواع گوناگونی دارد. این گوناگونی از یک‌سور به‌دلیل تنوع نقش خود درخت است و از سویی دیگر ترکیب درختان مختلف با سایر نقوش و طرح‌ها باعث تنوع در آن شده است.

به‌عنوان نمونه می‌توان به طرح‌های زیر اشاره کرد: درختی محرابی، جانوری، لچک‌ ترنج، سروی، سبزی‌کار و… .

در ادامه برخی از این طرح‌ها را معرفی می‌کنیم.

برای دیدن اندازه‌های فرش دستبافت کلیک کنید!

درختی جانوری یا حیوان‌دار

در اين طرح در ميان شاخ و برگ‌هاي درختان، پرندگاني به چشم مي‌خورند و در پاي درختان نيز حيواناتي در حال چرا و استراحت ديده مي‌شوند.

درختي شكارگاه

اگر در متن و حاشيه طرح درختي، شكارچياني سوار بر اسب و يا پياده در حال صيد ديده ‌شوند، طرح درختي به شكارگاه موسوم مي‌شود.

درختي سبزيكار

در نوعی از طرح درختی، بركه آبي كه معمولاً با رنگ فيروزه‌اي مشخص شده‌است ديده می‌شود، این طرح فرش را درختي سبزيكار يا آب‌نما مي‌خوانند.

طرح درختي سبزيكار از طرح‌هاي معروفي است كه حدود 60 سال پيش از راور كرمان به مجموعه طرح‌هاي زيباي فرش ايران راه يافت و امروزه بافندگان كاشان، اصفهان، تبريز، قم و تهران به بافت اين طرح علاقه‌مند هستند.

طرح درختی لچک و ترنج

درختی لچک ترنج یکی دیگر از طرح‌های درختی است و متن اصلی فرش را در برمی‌گیرد. این طرح ممکن است در بیرون از کادر لچک و یا ترنج و یا در داخل لچک و یا ترنج قرار بگیرد.

برای دیدن فرش لچک ترنج کلیک کنید.

طرح و نقش درختی سروی

درخت سرو در این طرح محوریت اصلی را دارد. طراحی اصلی این نقش مربوط به طراحان کرمانی و بختیاری است و از آنجا به سایر استان‌ها انتقال یافته است. امروزه طراحان شهرهای مختلف از این طرح، برای خلق آثار جدید استفاده می‌کنند.

برای دیدن انواع فرش دستبافت از نظر شیوه بافت کلیک کنید!

ارائه نظرات

در این مقاله تلاش کردیم تا هرآنچه را که مشتریان نیاز دارند در هنگام خرید فرش دستبافت درختی بدانند، به‌طور کامل بیان کنیم. شما می‌توانید با ارائه نظرات خود در بهبود مقالات سایت کاشی‌زاده موثر باشید.

یک پیشنهاد برای شما!

برای سفارش بافت و یا خرید فرش دستبافت و اصیل می‌توانید با ما تماس بگیرید. ما برای سلایق تک‌تک شما مشتریان عزیز، یک پیشنهاد منحصر به‌فرد و مجزا ارائه خواهیم داد.